خرداد 90
دمی با یوسا
« چگونه می توانیم بعد از خواندن جنگ و صلح و در جستجوی زمان از دست رفته و بعد از بازگشت به جزئیات بی اهمیت دنیای مرزها و امر و نهی ها که در هر کجا به انتظار ماست و با هر گام که بر می داریم ونیای خیالات ما را تباه می کند ، خود را زیانکار نبینیم . ... » صص 24-25
کلاً میگه ادبیات به صورت غیرعمدی بهمون نشون میده که در دنیای بدی داریم زندگی می کنیم ولی اگه بخواهیم ، می تونیم وضعیت این دنیا رو بهتر کنیم تا به محدودۀ تخیلات و مدینۀ فاضله ای که با مطالعۀ کتاب های خوب در ذهنمون ساختیم نزدیک تر بشه ... جلوتر که میره ، میگه :
« حتی می توان گفت ادبیات قادر است انسان را ناشادتر و ناخشنودتر کند . زیستن در عین ناخشنودی و ستیز مداوم با هستی ، به معنای جستجوی چیزهایی است که ممکن است در آن زندگی وجود نداشته باشد و نیز به معنای محکوم کردن خویش است به جنگیدن در نبردهایی بی حاصل .. » صص 26-27
یه مدتی یادم رفته بود چرا یوسا رو دوست دارم و خوندن کتاباش برام خوشاینده ؛ با خوندن یه مقاله از کتاب « چرا ادبیات ؟ »* از این نویسنده ، دوباره یادم اومد . یوسا یکی از چهره های آرمانی ایه که در صورت دوباره متولد شدن ، دوست دارم شبیه شون بشم !
این نارضایتی و جستجوگری حاصل از مطالعۀ ادبیات خوب که یوسا طی چند صفحه داره بی وقفه تکرارش می کنه ، برای اونایی که فرصت مطالعۀ چنین کتاب هایی رو داشتن آشناست ؛ بارها پیش اومده که از زمین کنده شدن ، موقعیت فعلی و واقعی شونو نادیده گرفتن و شاید مطالعۀ مداوم متون خوب ، باعث بشه دیگه کاملاً به روی زمین برنگردن و در مرزهای منطقی روزمره آروم نگیرن ! همیشه ذهن در جای دیگه ای سیر می کنه؛ در دنیاهایی که آرزوی داشتن و ساختنشونو داریم و لحظه ای رهامون نمی کنن ، بلکه با هر قدم ، تو در تو تر و کامل تر می شن و ما رو هم کامل تر می کنن .
* چرا ادبیات ؛ نوشتۀ ماریو بارگاس یوسا ؛ ترجمۀ عبدالله کوثری ؛ نشر لوح فکر .
« جای زخم ها ممکنه یه روزی مفید باشن »
یه صفحه مخصوص هری پاتر توی فیس بوک درست کردم واسه خودم ! انقدر دوسش دارم م م م
!
جملۀ عنوان هم از دامبـلــدوره ؛ فصل اول /کتاب اول .
6 ماه پیش وقتی می خوندمش فقط ازش خیلی خوشم اومد و یه جا یادداشتش کردم . نمی دونستم حالا بعد از دوبار خوندن کتابای هری پاتر ، چقدر این جمله مهمه . رولینگ از این جهت عین دامبلدوره ؛ یه طرح کلی و سایه روشن اما قوی تو ذهنش بوده در مورد کل داستانش ، جوری که جلد اول تا آخر منطقی پیش رفته و چیزی این وسطها به چشم نمیاد که توضیح جالب توجهی براش نباشه یا اضافه و بی خاصیت بوده باشه .
همون طور که دامبلدور در مورد زندگی هری و منتخب بودنش و آماده کردنش برای محو سیاهی ها ، برنامه ریزی کرده بود و نهایت تلاشش رو به کار بست ...
در عمارت اربابی مالـفوی
و
به مناسبت تولد Jasson Isaacs ایفاگر نقش مالفوی پدر که 5 ژوئن _ پریروز _ بود و همچنین تولد شخصیت دراکو که دیروز _ 6 ژوئن _ بود !
حذر از عشق ندانم
بر خلاف انتظارم هنوز از شیلی بیرون نیومدم ! ایزابل آلنده نمی ذاره ! تقریباً همیشه همین طوری بوده ؛ هر وقت یه کتاب ازش می خونم ذوست دارم برم سراغ آثار دیگه ش و این شده که « اوا لونا » رو هم برای بار سوم دارم می خونم ؛ در حالی که سرزمین خیالی در صفحات نزدیک به انتهاش متوقف مونده . دلم نمیاد به این مسافرت خاتمه بدم .
الآن هم حسااااااااابی دلم هوای « پائولا » رو کرده که متأسفانه دستم نیست و اگه بود حتما تا حالا خونده بودمش .
آلنده از زبون اِوا ی دوست داشتنی ، شخصیت کتاب « اوالونا » ماجرای اولین نوشتن ش رو با ما در میون میذاره :
« کاغذ را در ماشین تحریر گذاشتم . بعد احساس آرامش غریبی به من دست داد ، مثل خارش در استخوان هایم . نسیمی که از درون شبکۀ رگ ها در زیر پوستم می دوید ... امیدوار بودم که از آن لحظه به بعد تنها کار من این باشد که داستان هایی را که در فضای نامرئی شناور هستند ، در بند بکشم و از آن خود کنم ... شخصیت ها از سایه بیرون آمدند ، از جایی که سالها پنهان شده بودند وارد روشنایی آن چهارشنبه شدند . هر یک با صورت ، صدا ، شور و هیجان و مشغله های ذهنی . قادر بودم ترتیب ِ داشتان هایی را ببینم که از پیش از تولدم در حافظۀ ژنتیکی ام ذخیره شده بودند و نیز داستان های بسیار دیگری که سالها بود در دفترهایم می نوشتم » * ص ٢٨۵
کاش همۀ سرزمین ها چنین شهرزاد قصه گویی داشتن تا در میان واژه هاشون غرق می شدیم و سرزمین ها رو در می نوردیدیم ...
* اِوا لونا ؛ نوشتۀ ایزابل آلنده ؛ ترجمۀ خلیل رستم خانی ؛ انتشارات بازتاب نگار .
** این کتاب برای من یه ماجرای جالب دیگه هم خلق کرده : سال ٨٧ بود که داشتم برای یه کار جدی وارد خیابون انقلاب می شدم ؛ وارد محدوده ای که بوی کتاب و داستان و رویا در اون موج می زد . بنا به تاریخ مستند باید اواخر تابستون و یا حتی اوایل پاییز بوده باشه اما نمی دونم چرا توی ذهن من همراه شده با بهار و اردیبهشت . شاید چون احساسم نسبت به این قضیه به طراوت و شادابی خود بهار ه .
وسط اون دنیای جدی که باید در پی ش می بودم ، یه دفه یاد این کتاب افتادم که نداشتمش و دوست داشتم یه جوری جستجوش کنم . وارد فضایی شدم که در حالت عادی نباید اونجا می بودم . باید می رفتم و به کارم می رسیدم . صدها کتاب در کنار هم یا روی شانه های همدیگه با یه ترتیب نامنظم قرار گرفته بودند و امیدشون انگار فقط به لحظه ها بود . بعضیام تقدیرشون رو پذیرفته بودن و فروتنانه مچاله شده بودن بین اونای دیگه . هزاران شخصیت و قهرمان دربند ، انگار امیدی به رهایی و شورآفرینی نداشتن ؛ انگار کم کم داشتن به این نتیجه می رسیدن که فقط باید طبق چینش کلمات پیش برن و چون مقدر شده ، نقششون رو بازی کنن ... در این بین یه حسی مث یک بوی متفاوت ، لحظه ای ظاهر شد و عطف آبی خاص این کتاب رو نمایان کرد ! درست بعد از لحظاتی که در یه مسیر مستقیم داشتم به اِوا فکر می کردم ، در پسِ یک پیچ نامتعارف پیداش کردم .
همراه با اوا لونا
* به هیچ وجه دوست ندارم پیش گویی و داستان قدیمی مایاهای عزیز رو باور کنم . با تمام وجود آرزوی دیگه ای دارم ...
« می می معتقد بود که هر کس با یک استعداد متولد می شود و این که خوشبختی یا بدبختی بستگی به کشف آن استعداد دارد و به این که آیا در دنیا تقاضایی برای آن استعداد وجود دارد یا خیر . چون مهارت های قابل توجهی وجود دارند که کسی ارزشی برای آنها قائل نیست » ص 283
« وقتی برای اولین بار به کنسرت رفتم ، تأثیر آن به قدری نیرومند بود که سه شب نخوابیدم ؛ موسیقی دائم در درون من طنین می افکند و سرانجام وقتی توانستم بخوابم ، در خواب خودم را به صورت یک ساز ِ زهی ِ بلوندِ چوبی با مرصع کاری مروارید و گوشی هایی از جنس عاج دیدم . » ص 254
* اوا لونا ؛ ایزابل آلنده .زمین دوم
_ بعد از دومین دور خوندن سری کتابای دوست داشتنی هری پاتر ، تصمیم گرفتم یه کتاب فانتزی یا جادویی دیگه بخونم که از وابستگی م به دنیای پاتری کمتر بشه . دوتا کاندید مهم برای این کار در نظر داشتم از ماهها پیش ؛ سری « ارباب حلقه ها » و سری « پنــدراگـن » . در مورد خوندن اولی مطمئنم که بالاخره یه روز شروعشون می کنم اما دومی رو نمی شناختم . برای همین تصمیم گرفتم جلد اولشو بخونم و اگه ازش خوشم اومد بقیه مجلدهاشو هم تهیه کنم .
راستش الآن ٢٠٠ ص از جلد اولو خوندم و اگه همینطوری پیش بره فکر نکنم برم سراغ بقیه ش . ممکنه با همون ارباب حلقه ها ادامه بدم یا مثلا برم سراغ کارای « نیل گیمن » .
ای بابا ! اصلا هیچی هری نمی شه !
_ [ « پندراگن » ] اسم یه مجموعۀ 10 جلدی از [دی. جی. مک هـِیل] هست که تا حالا 3 جلدش در ایران ترجمه شده . اسم جلد اول که می خونمش « تاجر مرگ » هست . من به اعتبار مترجمش خانوم « ویدا اسلامیه » که مترجم هری پاتر بوده ، این کتابو انتخاب کردم . همون طور که توی لینک مربوطه اومده ، داستان از نظر شکل روایت پیچیده نیست . به نظر میاد همین که جلوتر بریم پاسخ سوال هامون و ابهام ها رو می گیریم .
از اون کتاباییه که می شه سریع صفحاتشو ورق زد و صد البته چنین آثاری منو وارد دنیاشون نمی کنن .
روز نگاشت هایی به زمیــن دوم
بالاخره « پنــدراگـن » تموم شد . پریشب بیدار نشستم و صفحه های باقی مونده رو خوندم ؛ خیلی سریع .
و تصور می کنم که این کتاب برای من به تاریخ پیوست . یعنی هیچ انگیزه و علاقه ای برای خوندن دوباره یا ادامه در مجلدهای بعدی ندارم ؛ فعلا ! ( می ترسم در مورد خودم به طور قطعی حرف بزنم )
خب حق هم هست ؛ در واقع این کتاب به هبچ وجه مناسب ردۀ سنی من نیست و شاید برای خیلی از نوجوون ها خوندنش سرشار از شگفتی و لذت باشه . من فقط خواستم بازم ژانر فانتزی و کتابای تخیلی رو امتحان کنم و هم اینکه یه کم از حال و هوای هری پاتر بیام بیرون و طلسم کتاب نخوندنم بشکنه .
اما خلاصۀ ماجراش این بود که :
بابی پندراگن یه پسر نوجوونه که توسط دایی ش ، پاش به یه قلمرو زمانی و مکانیی دیگه باز می شه و کم کم _ واقعا با سرعت کمی _ می فهمه که باید به نجات مردم اونجا کمک کنه . بابی ، دایی ش و سه نفر دیگه ای که همه مث اون « مسافر » نامیده می شن ، بنا به درکشون یه کارهایی می کنن . علاوه بر این می تونن هر وقت فرصت کردن مشاهداتشون رو بنویسن و بابی روزنگاشت هاشو برای دوستاش مارک و کورتنی می فرسته . نوع روایت کتاب هم به صورتیه که ما از دید دانای کل و با خوندن مطالبی که به دست مارک و کورتنی می رسه در طول داستان پیش میریم . البته جاهایی که مطالب دست نوشتۀ بابی رو می خونیم بالطبع ماجرا از دید اول شخص بیان می شه .
کل داستان خیلی پرمحتوا نیست و از دید من فضای خالی زیاد داره . در این جور موارد منظورم دقیقا اینه که می شه صفحه ها رو تند تند خوند و ورق زد و لازمم نیست برگشتی در کار باشه ...
اسم جلد اول که من خوندم هست « تاجر مرگ » . و داستان به گونه ای روایت شده که جای زیادی برای پرداختن به این عنوان باقی نذاشته . همیشه حسم این بوده که کل کتاب باید به صورت مستقیم و غیر مستقیم تحت الشعاع اسم ش قرار بگیره ...
تنها نکتۀ جالب ش این بوده که با رفتن بابی ، خونه و خونواده ش هم غیب می شن و کسی نمی تونه اثری ازشون پیدا کنه . حتی آثار قبلی زندگی شون از روی زمین محو می شه . انگار اصلا روی این کرۀ خاکی نبودن !
در انتهای کتاب که بابی از اون قلمرو برگشته ، با این حقیقت تلخ رو به رو می شه و بلافاصله بازم دایی جانش میاد دنبالش تا بازم ببردش یه قلمرو دیگه ! انگار ، انگار بابی باید یه سلسله مأموریت هایی رو انجام بده تا خونواده شو ببینه .
و در ص آخر بازم با یادداشت های بابی _ یعنی روزنگاشت هاش _ مواجه می شیم که برای دوستاش فرستاده و اونا قراره بخوننش و اینطوری ماجرای جلد بعدی کتاب شکل بگیره ..
کل این داستان ها 9 جلد هست و فعلاً 3 جلدش ترجمه شده.
ای گـِل بگیرنت که هرچی نوشتم ، پرید !!
طی هفته های گذشته چندتا فیلم دیدم که خیلی دوستشون داشتم :
Agora : ساختۀ کارگردان مورد علاقه م اَلـخاندرو اَمِنابار که فیلم « دیگران » ش منو خیلی شیفتۀ خودش کرد .
ماجرای این فیلم در شهر _ فکر کنم _ اسکندریه قرن 4 میلادی اتفاق میفته که از مراکز دانش در دنیای اون روزگار بوده و همچنین محل تلاقی و جدال فرهنگ ها و مذاهب گوناگون ؛ بت پرست ها ، یهودیان و مسیحیان که هر کدوم با تمام قوا و تعصب های کورکورانه سعی در به اثبات رسوندن خود و سرکوب دیگران دارند .
ریچل وایز در این فیلم در نقش یک خانم متفکر و دانشمند و معلم ظاهر می شه که نظریۀ خورشید مرکزی کوپرنیک رو حدود 14 قرن پیش از اون ، در مقابل نظریۀ نادرست زمین مرکزی بطلمیوس کشف می کنه ، اما نتیجۀ تحقیقاتش متأسفانه مثل زندگی ش در محاق دیدگاه های کوته نظرانه و بی پایۀ حاکم بر اوضاع به فراموشی و خاموشی سپرده می شه .
نکتۀ جالب این فیلم حضور همایون ارشادی در برخی صحنه های فیلم در کنار ریچل وایز بود !
Mary & max : انیمیشن لطیف و فوق العاده جالب توجه . در مورد ارتباط اتفاقی و دورادور دو فرد از دو نقطۀ دنیا با همدیگه س که از لحاظ سنی ، جغرافیایی ، تجربیات و دیدگاه هاشون خیلی با هم فاصله دارن اما این ارتباط گاهی باعث پیشامدهای خوب در زندگی هر دوشون می شه .
Black Swan : با بازی درخشان ناتالی پورتمن ، در مورد جدال های درونی یک رقصنده که عاشق حرفه ش هست و دوست داره بهترین باشه . این کشمکش ها ، تبدیل شدنش از قوی سفید به قوی سیاه و اجرای هر دو نقش به بهترین شکل اگر چه بهای سنگینی داره ، به زیبایی تصویر شده .
Harry Potter & the deathly hallows / 1 : که البته بهترین فیلم برای من بود بین این چند تا که دیدم و اگر بخوام صحنه های جالبشو بگم ، باید بشینم همه شو تعریف کنم !
ولی یه بخش هایی شو بیشتر دوست داشتم ؛
اون صحنه که قطار هاگوارتز داره در یه برهوت دلگیـــر و تیره به سمت مقصد پیش میره _ در حالی که دفعات پیشین مناظر بیرون قطار سرسبز و شاداب بودن _و مرگ خوارها ناگهان سر می رسند و قطار رو متوقف می کنن تا دنبال هری بگردن ، نویل با شجاعت بلند می شه و میگه : هی بازنده ها ! اون اینجا نیست !
همچنین صحنه های مربوط به حضور دابی عزیز و کریچر _ جن خونگی خاندان بلک _ و کشمکششون با همدیگه !
و غم انگیز ترین بخش هم مربوط بود به مرگ دابــی ...
یکی دیگه از بخش های تأثیر گذار هم مربوط به اوایل فیلمه که اسنیپ با ابهت تموم وارد عمارت اربابی مالفوی می شه _ واقعاً ورود و رفتارش تحسین برانگیزه ! _ و نظر ولدمورت رو به صحبت های خودش جلب می کنه اما نمی تونه از مرگ و شکنجۀ همکار هاگوارتزی ش ( چریتی بربیج ) جلوگیری کنه ... در اون لحظه نگاه مستأصل و تسلیم شده ای داره ... به نظرم این برخوردش کاملاً منطبق بر شخصیتشه که در نهایت جون خودش رو هم در راه آرمان بزرگی از دست میده ...
